خراسان؛ سرزمینی کهن برای باستان شناسان - مهسان بلاگ

گواه این جملات را می توان در 40 سال کوشش او برای پی بردن به تاریخ پنهان در دل خاک ها مشاهده کرد. مجموعه هایی چون قنات قصبه گناباد، شادیاخ نیشابور و مسجد جامع زوزن خواف برای نخستین بار به همت او ابهام زدایی و به جهانیان معرفی شده است. لباف خانیکی، کارشناس ارشد باستان شناسی، در کارنامه کاری اش علاوه بر تألیف و چاپ 18 کتاب و 149 مقاله علمی، سمت هایی چون کارشناسی موزه ایران باستان تا مدیر کلی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان را دارد.

او اکنون نیز که دوران بازنشستگی اش را می گذراند با برگزاری دوره های آموزشی باستان شناسی، ایران شناسی و تاریخ تمدن در شناساندن ارزش های فرهنگی و تاریخی ایران زمین به علاقه مندان یاری می نماید. علاوه بر آن با هدف ایران شناسی سفرهای علمی و سیاحتی نیز به نقاط مختلف ایران برگزار می نماید. به پاس همین کوشش هاست که بزرگداشتی برای گرامیداشت او در موزه خراسان بزرگ برگزار گردید. خبرنگاران با او به گفت وگو نشسته است که در ادامه می خوانید.

استاد رجبعلی لباف ضمن تشکر ویژه از همسر و فرزندانش به بیان بخشی از فعالیت های خود می پردازد و بیان می نماید: اولین فعالیتم در اداره کار به عنوان کارشناس باستان شناسی، آنالیز و شناسایی دشت گرگان بود. بسیار خرسندم جزو معدود افرادی هستم که رشته تحصیلی مورد علاقه ام را انتخاب نموده ام. علت موفقیتم در این حوزه بی شک علاقه مندی ام به این رشته بوده است.

وی ضمن بزرگداشت استاد حوزه باستان شناسی خود شادروان دکتر نگهبان درباره علت فعالیت خود در منطقه خراسان می گوید: استاد نگهبان تنها راه دستیابی به پاسخ سؤالات مجهول در ذهن را افزایش دامنه شناخت مطرح کرد که اگر این مهم حاصل گردد می توان در همه حوزه ها سرآمد بود. در راستای همین رهنمود با توجه به عناصر فرهنگی تاریخی ویژه ای که استان خراسان داشت بنا به درخواست خودم به خراسان منتقل شدم و به عنوان کارشناس باستان شناس به کار خود ادامه دادم. اولین کاوش من در این استان حفاری در گناباد بود.

استاد لباف در ادامه خاطرنشان می نماید: بسیاری از اتفاقات و جنبش ها در خراسان رخ داده است. برای همین خراسان برای من یک علامت سوال بزرگ بود که باید به آن پاسخ می دادم. وی می افزاید: ما اکنون مجموعه های فاخر باستانی فراوانی در منطقه داریم، اما نتوانستیم امکانات لازم را برای این که مردم بتوانند از آنها بازدید نمایند فراهم آوریم. همچنین هزینه کاوش های باستان شناسی بسیار زیاد و تأمین آن به سادگی امکان پذیر نیست، ولی امیدواریم با توجه به علاقه مندی که مسئولان میراث فرهنگی استان دارند برای برطرف این مشکل بکوشند.

این باستان شناس با اشاره به مهم ترین مساله در باستان شناسی خراسان مطرح می نماید: کمبود آثار مدنیت اشکانیان از پرسش های مهمی است که هم اکنون درباره باستان شناسی در خراسان مطرح می گردد. شاید بسیاری ندانند که اشکانیان به عنوان دیرپاترین سلسله پیش از اسلام با 500 سال پادشاهی خراسانی هستند. زندگی اشکانیان توأم با صرفه جویی و قناعت و شیوه حکومت آنان آزادمنشانه و دموکراتیک بود.

آنها 2 مجلس داشتند که در حاکمیت تأثیر زیادی داشت تا جایی که حتی می توانستند شاه را عزل نمایند. بسیاری از محققان، شخصیت های شاهنامه را به دوره اشکانی نسبت می دهند که اگر این فرضیه را بپذیریم، می توانیم تصور کنیم که آنان مردمانی جنگجو و رزم آور بودند. به گونه ای که 2 برادر به نام شیرداد و اشک، بنیان گذاران حکومت اشکانی، توانستند بر یونانیان پیروز شوند و خراسان و ایران را از سلطه آنان آزاد نمایند. متاسفانه چون سلسله اشکانی زرق و برق و تجمل گرایی سلسله های هخامنشی و ساسانی را نداشت، چندان توجه باستان شناسان غربی را به خود جلب نکرد و از طرفی بعضی حاکمیت ها که خواسته اند حکومت های هخامنشی و ساسانی را برای خود الگو قرار دهند، کوشیده اند کاوش های باستان شناسی را بیشتر در محوطه های هخامنشی و ساسانی در جنوب غرب و جنوب ایران متمرکز نمایند.

hodablog.ir: هدا بلاگ | انجمن گفتگوی سیستم مدیریت محتوای هدا بلاگ