توسعه زیرساخت ها همزمان با افزایش کاربران کارگزاری مفید - مهسان بلاگ

سیر صعودی شاخص و رشد میزان بازدهی بورس در کنار سرعت بالای نقدشوندگی، بر جذابیت های این بازار اضافه نمود و به ورود جمعیت تازه ای از سهامداران حقیقی با سرمایه های خرد و کلان به این بازار منجر شد. این بدان معنا بود که بازاری که طی سال های متمادی برمبنای ظرفیت های مشخصی با نوسانات محدود، اقدام به ارائه خدمات معاملاتی به فعالان خود می کرد، حالا می بایست همان ظرفیت را در اختیار فعالان و سهامداران جدیدی که به چندین برابر افزایش یافته بودند، قرار می داد.

موج ورود سهامداران جدید و افزایش تعداد کدهای معاملاتی، به یکباره ظرفیت هسته مرکزی بورس و همچنین فرایند خدمات دهی کارگزاری ها را به عنوان بازیگران واسط بازار به چالش کشید. ارتقاء زیرساخت های فنی و توسعه دیتاسنترها باید با شتاب ورود کاربران جدید، همراه می شد.

بر مبنای آخرین آمارهای منتشر شده از سوی وزارت امور مالی و دارایی، از ابتدای امسال تا نیمه مردادماه، بیش از 100 هزار میلیارد تومان نقدینگی جدید وارد بورس شده است. همین آمارها از افزایش قابل توجه ضریب نفوذ کدهای بورسی از بالغ بر 9 میلیون و 86 هزار کد معاملاتی در مردادماه سال 1398 به بیش از 15 میلیون و 251 هزار کد تا نیمه مرداد امسال خبر داده است. البته با احتساب کد معاملاتی مشمولان سهام عدالت، تعداد کدهای سهامداری بورس به عددی بالغ بر 48 میلیون و 500 هزار کد می رسد.

زیرساخت ها چقدر آمادگی داشتند؟

رشد میلیونی کدهای معاملاتی در حالی رخ داد که زیرساخت های بازار سرمایه آماده چنین تغییراتی نبود. حاصل این عدم تطبیق زیرساخت ها با کدهای معاملاتی جدید ارائه شده؛ به بروز اختلالاتی در سیستم معاملاتی منجر شد. این اختلالات از یک سو بخشی از فعالیت کارگزاری ها را تحت الشعاع قرار داد و از سوی دیگر مسائلی برای هسته مرکزی ایجاد کرد که همین مسائل به نوعی، بر عملکرد کارگزاری ها نیز اثرگذار بود.

در جریان روزهایی که سقف معاملات روزانه بورس در بیشترین سطح خود نهاده شد؛ تعدادی از کارگزاری ها در ارائه خدمات خود به مشتریان شان با موانعی روبرو شدند که بخشی از این موانع مربوط به حوزه نرم افزاری بود و بخشی نیز ناشی از مسائل سخت افزاری و تجهیزات.

کارگزاری مفید که به تنهایی بیش از هفت میلیون از کدهای معاملاتی صادر شده در بازار سرمایه را در اختیار دارد، در جریان افزایش رشد ورود سهامداران جدید به بورس؛ سهم قابل توجهی از این مشتریان را به خود اختصاص داد.

ظرفیت خالی 50 درصدی سامانه های کارگزاری مفید

آنچه به عنوان یکی از سیاست های اصلی کارگزاری مفید در همه سال های گذشته در دستور کار قرار داشته؛ حفظ ظرفیت خالی سرورها به میزان دو برابر میزان معاملات بوده است. این فاصله همواره برمبنای ظرفیت سالانه افزایش مشتریان حفظ شده است. اما آنچه که در جریان امسال رخ داد، خارج از محاسبات بود و هیچ برآوردی از سوی فعالان بازار سرمایه در مورد سیل ورود این میزان مشتری جدید به سمت کارگزاری ها وجود نداشت. افزایش غیرقابل پیش بینی مشتریان بار سنگینی را برای هسته معاملات ایجاد کرد و این بار به سیستم کارگزاری ها از جمله کارگزاری مفید منتقل شد. با وجود اینکه همواره سیاست حفظ ظرفیت دوبرابری نسبت به احتیاج، در زیرساخت های فنی کارگزاری مفید رعایت شده است، در مواقعی رشد تعداد معاملات به قدری سریع بود که فرصت ارتقاء سیستم ها برای حفظ ظرفیت خالی را نمی داد.

با این حال ارتقاء تجهیزات در کارگزاری مفید برای رسیدن به هدف خالی نگه داشتن 50 درصد ظرفیت سامانه ها، رویه ای دائمی است.

سرعت تامین تجهیزات سخت افزاری و ارتقای سیستم نرم افزاری مورد احتیاج کارگزاری مفید، متناسب با احتیاجها و تحولات بازار از جمله سیاست هایی است که به عنوان یک دستورکار همیشگی دنبال می گردد. به همین دلیل این کارگزاری از زمستان 98 تا به امروز اقدام به خرید تجهیزات سخت افزاری با هزینه بیش از 300 میلیارد تومان نموده است، آن هم در شرایطی که تحریم ها جهت تامین و خرید تجهیزات را سخت تر و پرهزینه تر ساخته است. هزینه خرید تجهیزات در شرایط تحریم، تقریبا 50 درصد بیشتر از شرایط عادی برآورد شده است.

طبق اعلام کارگزاری مفید، در حال حاضر با ظرفیت سازی جدید، این کارگزاری آماده ارائه خدمات به 14 میلیون مشتری را دارد و با حفظ همین میزان ظرفیت خالی، در صورت افزایش مشتریان، میزان ظرفیت خالی مفید باز هم افزایش خواهد یافت تا قاعده ظرفیت دوبرابری نسبت به معاملات جاری را حفظ نموده باشد.

در کنار تجهیزات نرم افزاری و سخت افزاری؛ توسعه بدنه نیروی انسانی نیز از الزامات پیش برد امور در زمان توسعه بازار به شمار می آید. کارگزاری مفید برای پاسخگویی به مشتریان جدید در فاصله آذرماه 1398 تا به امروز تعداد نیروی انسانی آموزش دیده فعال در بخش پاسخگویی تلفنی خود را از حدود 40 نفر به بیش از 500 نفر افزایش داده است.

قوانین و مقررات هزینه زا

گزارش های رسمی از عملکرد یک ساله سازمان بورس و اوراق بهادار، نشان از رشد بیش از 4 برابری ارزش معاملات بورس کشور طی یک سال گذشته دارد؛ این به معنای افزایش فشار چهار برابری بر هسته مرکزی بازار است. همزمان در امسال میزان عرضه های اولیه در بورس نیز به مراتب افزایش یافت که ورود هر عرضه اولیه به بازار به معنای افزایش پنج میلیون رکورد جدید به کنترل ماژول است که این امر هسته معاملات را تحت فشار بیشتری قرار می دهد.

بعضی مقررات نظیر تعلق سهام در عرضه های اولیه به همه سهامداران و ایجاد صف های خرید با توجه به مدلی که بر اساس نوبت شکل گرفته است، فشار به زیرساخت های فنی و دیتاسنترها را افزایش داده است. این موارد که در سایر بورس های جهان، بی سابقه است، موجب شده تا بعضی دقایق در روز به پیک ترید تبدیل گردد. ایجاد پیک و صف در سامانه های معاملاتی ناشی از بعضی آیین نامه ها و مقررات معاملات موجب شده تا فشار بر مکانیزم های فنی افزایش یابد؛ در این شرایط فناوری های بورس فرایند توسعه را در حالی با هزینه های بالا تجربه می نمایند که تنها برای دقایقی از روز بر اساس قواعد خاص بورس ایران مورد استفاده قرار می گیرد.

براساس برآوردهای موجود، در پیک سنگین ابتدای صبح، حدود یک میلیون نفر تنها به وسیله کارگزاری مفید اقدام به اتصال به بازار می نمایند.

آنچه امروز در کنار مسائل فنی و تامین تجهیزات و تکنولوژی در بازار سرمایه ایران اهمیت دارد، ضرورت بازنگری و اصلاح بعضی قوانین و مقرراتی است که زیرساخت های بازار سرمایه را مستهلک نموده است و می تواند نتایجی عکس به همراه داشته باشد.

hodablog.ir: هدا بلاگ | انجمن گفتگوی سیستم مدیریت محتوای هدا بلاگ